Multivitaminen onder de loep: je leeft niet langer als je ze dagelijks neemt

Dagelijkse multivitaminen slikken helpen mensen niet langer te leven en kunnen zelfs het risico op vroegtijdige sterfte verhogen, zo blijkt uit een grote studie.

Onderzoekers in de VS analyseerden de gezondheidsgegevens van bijna 400.000 volwassenen zonder grote langdurige ziekten om te zien of dagelijkse multivitaminen hun overlijdenskans over de volgende twee decennia verminderden.

In plaats van langer te leven, waren mensen die dagelijks multivitaminen namen iets meer geneigd om tijdens de studieperiode te overlijden dan niet-gebruikers. De overheidsonderzoekers concludeerden dat "het gebruik van multivitaminen om de levensduur te verbeteren niet wordt ondersteund."

Dr. Erikka Loftfield en collega's van het National Cancer Institute in Maryland analyseerden gegevens van drie grote Amerikaanse gezondheidsonderzoeken. Deze studies, gestart in de jaren negentig, verzamelden informatie over het dagelijks gebruik van multivitaminen door deelnemers.

De gegevens besloegen 390.124 over het algemeen gezonde volwassenen die meer dan 20 jaar werden gevolgd.

De onderzoekers vonden geen bewijs dat dagelijkse multivitaminen het overlijdensrisico verminderden. In plaats daarvan rapporteerden ze een 4% hoger sterfterisico onder gebruikers in de eerste jaren van follow-up.

Dit verhoogde risico kan de schade weerspiegelen die multivitaminen kunnen veroorzaken of een trend dat mensen beginnen met dagelijkse multivitaminen wanneer ze een ernstige ziekte ontwikkelen.

Dr. Neal Barnard, adjunct-professor geneeskunde aan de George Washington University en mede-auteur, zei dat vitamines nuttig zijn in specifieke gevallen.

Historisch gezien werden zeelieden gered van scheurbuik door vitamine C, terwijl bètacaroteen, vitamines C en E, en zink de leeftijdsgebonden maculaire degeneratie lijken te vertragen, een aandoening die ernstig verlies van gezichtsvermogen kan veroorzaken.

Het is ook mogelijk dat vitamines nuttig zijn zonder het risico op vroegtijdige sterfte te verminderen. Een voorlopige studie in 2022 vond bewijs dat multivitaminen de cognitieve achteruitgang op latere leeftijd zouden kunnen vertragen, maar meer onderzoek was daarvoor nodig.

"Multivitaminen beloven veel en leveren weinig," zei Barnard. "Het belangrijkste punt is dat de multivitaminen niet helpen. De wetenschap ondersteunt het niet."

In plaats van multivitaminen te nemen, moeten we gezonde voedingsmiddelen eten, zei hij. Deze bieden een breed scala aan micronutriënten, macronutriënten en vezels, terwijl ze verzadigd vet en cholesterol beperken.

Bijna de helft van de volwassenen in het VK neemt minstens één keer per week multivitaminen of voedingssupplementen. Dit is goed voor een binnenlandse markt van meer dan een half miljard euro per jaar.

Wereldwijd wordt de markt voor supplementen geschat op tientallen miljarden euro's per jaar. In de VS gebruikt een derde van de volwassenen multivitaminen in de hoop ziekten te voorkomen.

Ondanks de populariteit van multivitaminen hebben onderzoekers de gezondheidsvoordelen in twijfel getrokken en zelfs gewaarschuwd dat de supplementen schadelijk kunnen zijn.

Hoewel natuurlijke voedselbronnen van bètacaroteen beschermen tegen kanker, kunnen bètacaroteen-supplementen het risico op longkanker en hartziekten verhogen, wat suggereert dat de supplementen belangrijke ingrediënten missen.

IJzer, dat aan veel multivitaminen wordt toegevoegd, kan leiden tot ijzerstapeling en het risico op hart- en vaatziekten, diabetes en dementie verhogen.

Duane Mellor, geregistreerd diëtist en senior docent aan de Aston Medical School, zei: "Het is niet verrassend om te zien dat deze supplementen het sterfterisico niet significant verminderen. Een vitamine- en mineraalsupplement zal een ongezond dieet niet op zichzelf oplossen, maar het kan helpen om essentiële voedingsstoffen te dekken als iemand moeite heeft om deze uit voedsel te halen. Een voorbeeld hiervan is vitamine D, waarvan volwassenen in het VK worden aangemoedigd om het in de winter als supplement in te nemen, of veganisten en vegetariërs die baat kunnen hebben bij een supplement van vitamine B12."