Zó beslist je brein of je gaat sporten of snacken

De eeuwige strijd in ons hoofd: kiezen we voor een gezonde sportieve activiteit of geven we toe aan een onweerstaanbare snack? Zwitserse onderzoekers hebben onlangs ontdekt wat er precies in onze hersenen gebeurt bij dit soort afwegingen.

Het blijkt te draaien om een relatief onbekende neurotransmitter genaamd orexine. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie krijgt 80 procent van de jongeren en 27 procent van de volwassenen onvoldoende beweging.

Het aantal gevallen van obesitas stijgt wereldwijd, zowel bij volwassenen als kinderen. Ondanks deze statistieken slagen veel mensen erin om verleidingen te weerstaan en actief te blijven. Wat helpt hen bij deze beslissingen?

Denis Burdakov, hoogleraar neurowetenschappen aan ETH Zürich, legt uit: “We wilden begrijpen wat er in de hersenen gebeurt die mensen helpt deze keuzes te maken.”

In hun experimenten met muizen hebben de onderzoekers aangetoond dat orexine een cruciale rol speelt bij deze beslissingen. Orexine is een van de vele neurotransmitters in de hersenen, maar verschilt van bekender stoffen zoals serotonine en dopamine.

Terwijl dopamine een belangrijke rol speelt in algemene motivatie, biedt het geen volledige verklaring voor de keuze tussen sporten en eten. “Dopamine wordt vrijgegeven bij zowel eten als sporten, maar verklaart niet waarom we de ene optie boven de andere kiezen,” aldus Burdakov.

Om dit te onderzoeken, voerden de wetenschappers een experiment uit met muizen. Tijdens de tests konden de muizen kiezen tussen verschillende opties, waaronder een looprad en een ‘milkshakebar’.

Muizen met een intact orexinesysteem brachten twee keer zoveel tijd door in het looprad en slechts de helft van de tijd in de milkshakebar vergeleken met muizen met een geblokkeerd orexinesysteem.

Dit wijst erop dat orexine vooral betrokken is bij het maken van keuzes tussen deze opties wanneer beide beschikbaar zijn.

Het interessante is dat het gedrag van de muizen gelijk was in situaties zonder keuze – ze waren even actief in het looprad als in de milkshakebar. Dit suggereert dat orexine niet zozeer bepaalt hoe actief de muizen zijn, maar eerder helpt bij het maken van de keuze tussen bewegen en eten.

Onderzoekers verwachten dat orexine ook bij mensen een belangrijke rol speelt.

“Als we begrijpen hoe onze hersenen keuzes maken tussen voedsel en fysieke activiteit, kunnen we effectievere strategieën ontwikkelen om obesitas en gerelateerde stofwisselingsstoornissen aan te pakken,” zegt Daria Peleg-Raibstein, een van de onderzoekers.