Alles over de ATACMS-raketten: Zelensky gaat de strijd aan met Poetin

ATACMS, voluit Army Tactical Missile System, zijn krachtige ballistische raketten die worden geproduceerd door de Amerikaanse defensiegigant Lockheed Martin.

Ze zijn ontworpen om precisieslagen uit te voeren op strategische doelen, zelfs diep achter vijandelijke linies. Dit maakt ze een cruciaal wapen in moderne oorlogsvoering, vooral in het huidige conflict in Oekraïne, waar ze recent zijn ingezet tegen Russische doelen.

ATACMS-raketten worden gelanceerd vanaf mobiele platforms zoals het HIMARS-systeem (High Mobility Artillery Rocket System) en het M270 Multiple Launch Rocket System.

Deze systemen bieden hoge mobiliteit en flexibiliteit, waardoor ze moeilijk te detecteren en te neutraliseren zijn. Een ATACMS-raket is ongeveer vier meter lang, weegt 1.600 kilogram en heeft een maximale snelheid van Mach 3 (drie keer de snelheid van geluid).

Het bereik van deze raketten varieert afhankelijk van de variant, maar kan oplopen tot 300 kilometer. Hierdoor kan het wapen doelen raken die ver verwijderd zijn van het front.

De ATACMS maakt gebruik van een GPS-geleidingssysteem, wat zorgt voor een nauwkeurigheid van enkele tientallen meters. Dit maakt ze ideaal voor precisieaanvallen op belangrijke infrastructuur zoals munitiedepots, commandoposten en luchtafweersystemen.

Een opvallend kenmerk van sommige ATACMS-raketten is hun vermogen om clustermunitie te dragen. Dit betekent dat ze honderden kleinere explosieven bevatten die tijdens de vlucht worden verspreid over een groot gebied, tot wel 33.000 vierkante meter (ongeveer vijf voetbalvelden).

Dit type munitie is effectief tegen troepen en voertuigen, maar het gebruik ervan is controversieel vanwege de risico’s op nevenschade en de achtergebleven explosieven.

Veel landen hebben het gebruik van clustermunitie verboden via internationale verdragen, maar de Verenigde Staten hebben deze verdragen niet ondertekend.

ATACMS-raketten zijn een recente toevoeging aan het Oekraïense arsenaal en werden voor het eerst gebruikt in oktober 2023. Oekraïne gebruikte een variant met clustermunitie om Russische vliegvelden en helikopters te treffen in bezet gebied.

Dankzij het grote bereik kunnen ze Russische militaire operaties ernstig verstoren door cruciale bevoorradingslijnen en bases uit te schakelen. Dit dwingt Rusland om belangrijke infrastructuur verder van het front te plaatsen, wat hun operaties minder efficiënt maakt. Op 19 november 2024 werden ze opnieuw door Oekraïne ingezet.

De levering van ATACMS-raketten aan Oekraïne door de Verenigde Staten is een belangrijke stap in het conflict. Het geeft Oekraïne de mogelijkheid om verder en preciezer toe te slaan dan met conventionele artillerie of kortereafstandsraketten zoals de GMLRS.

Dit maakt het voor Rusland moeilijker om hun militaire operaties voort te zetten zonder significante aanpassingen aan hun strategie.

Volgens experts zijn ATACMS echter geen "gamechanger". Hoewel ze effectief zijn, zijn ze slechts een aanvulling op een breder arsenaal aan wapens en technologieën die Oekraïne gebruikt.

Ze zijn met name waardevol voor specifieke aanvallen, zoals op munitiedepots of vliegvelden, maar zullen het conflict niet op zichzelf beslissen.

Het gebruik van ATACMS in Oekraïne heeft geleid tot internationale spanningen. Rusland beschouwt de inzet van westerse wapens op zijn grondgebied als een provocatie en heeft gedreigd met vergelding.

Dit verhoogt het risico op escalatie, vooral gezien de recente wijzigingen in de Russische nucleaire doctrine. Tegelijkertijd zijn er zorgen over de impact van clustermunitie, aangezien deze ook burgers kunnen treffen als ze niet correct worden gebruikt of opgeruimd.

Met de huidige spanningen tussen Rusland en het Westen blijft de inzet van ATACMS een geopolitieke kwestie die scherp in de gaten wordt gehouden.