Bijzonder weerfenomeen in de lucht: lichtende nachtwolken

In de nacht na zonsondergang en in de vroege ochtend voor zonsopkomst, gaven lichtende nachtwolken een betoverend schouwspel weg aan de hemel in Nederland.

Dit zeldzame fenomeen, dat slechts enkele keren per jaar zichtbaar is, zorgde voor prachtige plaatjes. Lichtende nachtwolken, ook wel noctilucente wolken genoemd, bevinden zich op een hoogte van ongeveer 80 kilometer, veel hoger dan normale wolken die zich meestal binnen 10 kilometer van het aardoppervlak bevinden.

Deze wolken vormen zich in de mesosfeer, de ijle luchtlaag van de atmosfeer, wanneer heel kleine ijskristallen zich vastzetten op stofdeeltjes.

De stofdeeltjes waar de ijskristallen zich aan hechten, zijn vaak afkomstig van meteoren of vulkanisch as. Dit maakt de vorming van deze wolken niet alleen een atmosferisch fenomeen, maar ook een astronomisch en geologisch wonder.

De nachtwolken ontstaan wanneer het hoog in de atmosfeer het koudst is, wat meestal rond het begin van de astronomische zomer (21 juni) gebeurt. Op deze hoogte heersen extreem lage temperaturen, die essentieel zijn voor de vorming van de ijskristallen.

Lichtende nachtwolken zijn bij helder weer te zien als je naar het noorden of noordwesten kijkt, ongeveer een half uur na zonsondergang of een half uur voor zonsopkomst. Omdat ze op zo’n grote hoogte voorkomen, zijn ze alleen zichtbaar wanneer de zon net onder de horizon staat en nog net de wolken verlicht. Zodra de zon verder wegzakt, verdwijnen de nachtwolken uit het zicht.

Op de hoogte waar de lichtende nachtwolken zich bevinden, waait het vaak zeer hard. Deze krachtige luchtstromen zorgen ervoor dat de wolken voortdurend van vorm veranderen en bewegen, wat het lijkt alsof ze dansen aan de hemel. Dit dynamische karakter draagt bij aan de magie van het fenomeen en maakt het een geliefd onderwerp voor waarnemers.

Lichtende nachtwolken zijn herkenbaar aan hun blauwe of zilverkleurige gloed, wat ze onderscheidt van andere wolkentypen. Gewone wolken, die door maanlicht worden verlicht, hebben vaak een melkkleurige verschijning.

Het zien van lichtende nachtwolken is een zeldzame gebeurtenis, die slechts een paar keer per jaar voorkomt in de zomermaanden. Sommige jaren kunnen ze zelfs helemaal niet zichtbaar zijn, wat hun waarneming extra bijzonder maakt.