Veel mensen controleren de datum niet: zo kan verouderde medicatie je ziek maken

Van vervelende infecties tot maagproblemen, verouderde medicatie kan leiden tot een reeks gezondheidsproblemen waar we vaak niet aan denken wanneer we een oude fles hoestsiroop uit de kast halen.

Het is een herkenbaar scenario: een hardnekkige hoest na een gezellige avond met vrienden en een wanhopige zoektocht naar iets dat verlichting kan bieden.

Wanneer we eindelijk medicijnen achterin de kast vinden, ontdekken we dat deze twee jaar over de houdbaarheidsdatum is. Moeten we het toch innemen?

Volgens een onderzoek van Health Watch vorig jaar koopt een op de tien Nederlanders geen vrij verkrijgbare medicatie meer vanwege de stijgende kosten van levensonderhoud. Veel van ons bewaren oude medicijnen voor het geval dat.

Een ander onderzoek van One Poll onder 2.000 mensen toont aan dat een op de drie consumenten medicatie bewaart voorbij de houdbaarheidsdatum, omdat ze denken dat deze nog steeds nuttig kan zijn.

Meer dan vier op de tien mensen controleren de houdbaarheidsdatum van producten die ze van de apotheek halen niet, blijkt uit onderzoek. De meeste van ons gaan ervan uit dat als de medicatie nog in de verpakking zit, het veilig is om in te nemen.

Maar als je goed kijkt, heeft elk product dat je van de apotheek krijgt een houdbaarheidsdatum die aangeeft wanneer het medicijn moet worden gebruikt.

Voor de meeste medicijnen is dit ongeveer twee tot drie jaar. Hoewel dit misschien lijkt op een manier voor farmaceutische bedrijven om je te laten kopen, benadrukken apothekers dat het echt belangrijk is om deze data in acht te nemen.

Gemeenschapsapotheker Sultan Dajani, een voormalig apotheker van het jaar, waarschuwt dat het innemen van medicatie na de houdbaarheidsdatum een gezondheidsrisico kan zijn.

"Net zoals voedsel kan bederven, kan medicatie dat ook. In plaats van te helen, kan verouderde medicatie juist schade veroorzaken," zegt hij.

"Bijvoorbeeld, verouderde paracetamol kan je lever ernstig aantasten en misselijkheid of braken veroorzaken. Andere bijwerkingen van het gebruik van verouderde medicatie of zalven kunnen diarree, slaperigheid en verergering van wonden of ooginfecties zijn."

Zelfs als verouderde medicatie je niet direct schaadt, zal het waarschijnlijk stoppen met doen wat het belooft op de verpakking. Dit komt doordat de actieve ingrediënten – de belangrijkste chemicaliën die op je lichaam werken – na verloop van tijd minder krachtig worden.

Dit betekent dat de medicatie niet meer gegarandeerd werkt zoals bedoeld.

Tabletten kunnen bijvoorbeeld minder goed oplossen, niet op de juiste plaatsen in je lichaam afbreken of niet correct worden opgenomen.

Warmte en vocht kunnen pillen zacht maken, laten opzwellen of afbreken, wat de werking van de ingrediënten in je lichaam beïnvloedt.

Zachte capsules, gemaakt van gelatine, kunnen zelfs bacteriën of schimmels aantrekken, zelfs als ze in flessen worden bewaard, wat maagproblemen kan veroorzaken.

Heb je ooit viezigheid en plakkerige substantie rondom de hals van een fles hoest- of maagkrampmedicijn gezien, maar toch een lepel genomen? Stop daarmee. Zelfs als de houdbaarheidsdatum nog niet is bereikt, is het tijd om het weg te gooien.

Deze viezigheid is een teken dat een deel van de vloeistof is verdampt door blootstelling aan lucht. Let ook op andere veranderingen zoals dikte, klontering, afscheiding of een andere geur.

Zijn er verpakkingen die je kunt kopen om je medicatie langer te bewaren en geld te besparen? Zoek bijvoorbeeld naar pillen in blisterverpakkingen. Deze beschermen de medicatie beter, omdat de inhoud alleen wordt blootgesteld aan lucht wanneer je ze eruit haalt.

In de winter kun je ook geld besparen door hoest- en verkoudheidsmiddelen te kiezen die als poeder in zakjes komen, die je met water mengt. Bewaar ze op een droge en donkere plek.

Er kunnen grote prijsverschillen zijn tussen merkmedicatie en generieke producten. Om te ontdekken of ze eigenlijk hetzelfde zijn, zoek je naar de negen-cijferige productlicentie op de zijkant.

Als deze overeenkomen, is het dezelfde medicatie. Vergelijk en kies degene die minder kost.