Mark Rutte heeft in een ongebruikelijke live-toespraak vanuit het Torentje zijn afscheid als premier van Nederland aangekondigd.
"Daar is onder mijn verantwoordelijkheid veel misgegaan en dat trek ik me ook persoonlijk aan," verklaarde de vertrekkende premier. Hij vond het "diep frustrerend dat het niet sneller gaat" om de problemen van de gedupeerden op te lossen.
Rutte blikte terug op zijn bijna veertien jaar durende premierschap, waarin hij onder andere de "ernstige economische crisis" in zijn beginjaren memoreerde.
Hij noemde de ramp met vlucht MH17 boven Oekraïne in 2014 de "meest ingrijpende en emotionele gebeurtenis" van zijn hele premierschap.
Deze gebeurtenis versterkte zijn overtuiging van de noodzaak om samen te werken binnen internationale verbanden zoals de Europese Unie en de NAVO. Rutte, die binnenkort de hoogste baas van de NAVO wordt, benadrukte het belang van samenwerking voor vrede en veiligheid.
In zijn toespraak erkende Rutte ook de impact van de coronapandemie. "Onvermijdelijk heb ik, hebben we als kabinet, in de aanpak steken laten vallen," zei hij, maar benadrukte dat er ook veel "goeds en moois" gebeurde, zoals de "ongekende prestatie" van zorgmedewerkers.
Rutte herhaalde zijn gevleugelde uitspraak dat hij Nederland een "gaaf" land vindt, en prees de Nederlandse democratie en volksaard. "Nederland is een land van goede buren en beste vrienden," zei hij.
Rutte sprak ook over andere belangrijke momenten uit zijn premierschap, zoals de excuses die hij aanbood voor het handelen van de Nederlandse regering tijdens de Holocaust en het slavernijverleden.
Hij benadrukte dat dit momenten waren waarop hij als minister-president direct verbinding kon leggen door erkenning te geven.
Aan het einde van zijn toespraak werd Rutte zichtbaar emotioneel. "Nog even en mijn tijd als uw premier zit erop. Dat voelt onwerkelijk en ik word er weemoedig van," zei hij. "Ik vond het een eer om jullie minister-president te mogen zijn. Dank, dank, dank."
Dinsdag draagt Rutte na bijna veertien jaar de sleutels van het Torentje over aan zijn opvolger,
Dick Schoof. In zijn afsluitende woorden wenste hij Schoof
"alle succes toe" en benadrukte dat de gesprekken met gedupeerden van de toeslagenaffaire en slachtoffers van de aardbevingen in Groningen hem altijd bij zullen blijven.