Mark Rutte officieel benoemd tot NAVO secretaris-generaal

Mark Rutte is officieel benoemd tot de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO, meldt persbureau Reuters. De Nederlander neemt per 1 oktober de functie over van Jens Stoltenberg.

Deze benoeming werd woensdag bevestigd door de ambassadeurs van de 32 NAVO-landen, aldus persbureau ANP.

Eind juni werd duidelijk dat Rutte de nieuwe NAVO-baas zou worden, nadat zijn laatste concurrent, de Roemeense president Klaus Iohannis, zich terugtrok en zijn steun aan Rutte uitsprak.

Alle 32 NAVO-landen moesten unaniem instemmen met de benoeming, een voorwaarde die werd vervuld.

Rutte kreeg al snel de steun van de Verenigde Staten, het belangrijkste NAVO-lid, en later ook van Turkije, dat na de VS het grootste leger binnen de alliantie heeft. Slowakije, Hongarije en Roemenië stonden aanvankelijk dwars.

Slowakije wilde dat Rutte zijn plannen voor de oostflank van de NAVO verduidelijkte. Deze bezwaren werden op 18 juni weggenomen toen de Slowaakse president Peter Pellegrini aangaf tevreden te zijn met Rutte's toewijding aan de regio.

Hongarije eiste aanvankelijk excuses van Rutte voor eerdere opmerkingen over het land, maar premier Viktor Orbán liet later weten dat een brief van Rutte voldoende was om de steun te verkrijgen.

Roemenië verzette zich lange tijd omdat zij liever hun eigen president Iohannis als secretaris-generaal zagen, maar na zijn terugtrekking op 20 juni werd ook dit obstakel weggenomen.

Rutte werd in januari 2023 al benaderd voor de functie door de Amerikanen, maar hij sloeg het aanbod aanvankelijk af om nieuwe verkiezingen te vermijden. Na de val van het kabinet in juli 2023 heroverwoog hij het aanbod en besloot in september opnieuw in gesprek te gaan.

Volgens defensie-expert Ko Colijn is Rutte beter geschikt voor de rol van NAVO-chef dan de Oost-Europese kandidaten die bekend staan als compromisloze hardliners.

Rutte’s ervaring in het sluiten van compromissen als premier maakt hem geschikt om de NAVO-landen op één lijn te houden.

Jens Stoltenberg beëindigt na tien jaar zijn carrière bij de NAVO. Tijdens een bezoek aan Turkije sprak Rutte zijn bewondering uit voor Stoltenberg, wiens aanpak en prioriteiten hij waardeert.

Stoltenberg is de op een na langstzittende secretaris-generaal van de NAVO; alleen de Nederlander Joseph Luns diende langer, van 1971 tot 1984.